Blue Zones onthullen de geheimen voor een gezonde oude dag
Gezond en gelukkig oud worden is simpeler dan je denkt. Daarvoor hoef je niet drie keer per week naar de tennisbaan of een hip ‘celebrity-dieet’ te volgen. Bekijk het leven van de supervitale ouderen in de Blue Zones. In deze Blue Zones leven bovendien opvallend veel gezonde 100-plussers.
Hoe leven deze ‘supersenioren’ dan en wat kan jou dat bieden?
Veel Nederlandse 65-plussers hebben last van welvaartsziektes zoals diabetes, hart- en vaatproblemen en overgewicht. Ook op eenzaamheid, depressies en slapeloosheid scoren we hoog. Al met al kampen velen met een behoorlijke fysieke en/of mentale achteruitgang.
To Blue Zone or not to Blue Zone
Toch heb je - gelukkig - een keuze: deze achteruitgang accepteren en op de oude voet verdergaan, of kijken hoe je je eigen leven kan verbeteren met wat meer Blue Zone in je leven. In vijf gebieden op aarde worden mensen namelijk opvallend gezond oud. Gemiddeld ligt het sterftecijfer in deze Blue Zones zelfs tussen de 90 en de 100 jaar, zo’n 10 tot 20 jaar ouder dan wij dus. Wat is het geheim van deze kwieke, gezonde Blue Zone-ouderen?
Download deze pagina gratis als e-book!
Neem de tijd om te lezen of inspireer vrienden en familie:
Download deze pagina nu als gratis e-book!
Wat zijn de Blue Zones?
Dan Buettner, een Amerikaanse journalist, ontdekte zo’n 20 jaar geleden de Blue Zones. Hij kwam erachter dat er wereldwijd vijf gebieden zijn waar vergeleken met de rest van de wereld opvallend veel ouderen wonen die relatief gezond zijn. Ook bereiken zij gemiddeld een opmerkelijk hoge leeftijd.
Het viel hem op dat al deze Blue Zones sterke overeenkomsten hebben als het gaat om de gehele leefstijl: voeding, beweging, sociaal leven, zingeving en leefomgeving.
De naam Blue Zones ontstond overigens toevallig doordat Buettner deze gebieden tijdens een presentatie met een blauwe stift omcirkelde en aanwees als ‘these Blue Zones’.
De Blue Zones zijn te vinden in Sardinië (met name Ogliastra en Barbagia di Seùlo), Griekenland (Ikaria), de Japanse Okinawa-eilanden, het schiereiland Nicoya (Costa Rica) en bij Zevende-dags Adventisten in Loma Linda, Californië.
Blue Zones - inspiratie alom
Toen de Amerikaanse journalist Dan Buettner erachter kwam dat de inwoners van de Blue Zones zulke hoge leeftijden bereiken in blakende gezondheid, ging hij op onderzoek uit. Samen met een team specialisten bezocht hij elke Blue Zone. Daar kwam bijzonder zinvolle informatie uit.
Inmiddels halen zowel medici als gezondheidsspecialisten wereldwijk steeds meer inspiratie uit deze Blue Zone-onderzoeken.
Hoogleraar Jaap Seidell (voeding en gezondheid) legt de Blue Zone-basisprincipes simpel in deze video uit:
Terug naar je jeugd?
Wat is het recept voor zo’n kwieke oude dag?
De senioren in de Blue Zones drinken - hoe jammer misschien ook - geen toverdrankje voor een eeuwige jeugd. Het blijkt simpelweg te gaan om een samenspel van gezonde, vrij ouderwetse leefgewoonten.
De senioren in de Blue Zones leven in kleine gemeenschappen, hebben een goed sociaal netwerk, draaien nog volop mee in hun leefomgeving, zijn gelovig of spiritueel actief en bewegen de hele dag door op een natuurlijke manier.
Ze eten en drinken opvallend veel groenten en geen bewerkte producten. Als je het goed beschouwt, leven ze in grote lijnen zoals wij decennia terug zelf nog deden. Kortom: let’s go back to the basics!
Steeds meer Blue Zone in Nederland
In Nederland wordt de Blue Zone-kennis steeds vaker gebruikt door medici en andere specialisten.
Zo biedt het Radboud UMC ontspannende en inspirerende Blue Zone-activiteiten voor een beter en sneller herstel. In Groningen en Utrecht richten teams van specialisten zich zelfs op Blue Zones-inspiratie om toe te passen in woonwijken. Ook steeds meer verzekeraars en bedrijven bieden Blue Zone-initiatieven aan cliënten en medewerkers aan.
En - last but not least - steeds meer ouderen zijn nieuwsgierig geworden naar de Blue Zone manier om samen gezonder en gelukkiger oud te worden.
Wat wil je en wat kan je?
Ouderen in de Blue Zones gaan niet met de auto naar de supermarkt voor hun wekelijkse boodschappen. Laten bezorgen? Geen denken aan.
Ze halen de lekkerste seizoensgroenten gewoon uit hun eigen moestuin of lopen over een hobbelig bergpaadje een paar kilometer heen en terug naar de markt. Bijna de hele dag zijn ze op een natuurlijke manier in beweging.
Bewoners van de Blue Zones kennen iedereen uit hun leefgemeenschap en hebben veel contact met familie, vrienden en andere dorpsgenoten.
Het onderzoeksteam van Buettner bracht alle leefgewoontes van de Blue Zones in kaart: beweging, voeding, leefomgeving, sociale contacten en zingeving, en ontspanning. Je kunt zelf ontdekken op welke punten je meer Blue Zone in je leven kunt krijgen.
Download deze pagina gratis als e-book!
Neem de tijd om te lezen of inspireer vrienden en familie:
Download deze pagina nu als gratis e-book!
Natuurlijk! Bewegen
De mensen in de Blue Zones gaan niet naar de sportschool om fit te blijven. De Blue Zoners hebben dat helemaal niet nodig.
In bijna alle Blue Zones bewandelen ze (heuvelachtige) paden voor hun dagelijkse boodschappen, familiebezoekjes, etc. In Sardinië beklimmen ze in hun oude huizen de ene trap na de andere. En in het Japanse Okinawa zitten ze niet op een stoel maar op de grond: een dagelijkse, natuurlijke work-out voor de rugspieren, buikspieren en de knieën.
Lekker bezig
Ook blijven de gezonde Blue Zoners op een natuurlijke manier in shape doordat ze de hele dag bezig zijn met allerlei huishoudelijke activiteiten. Als ze even willen ontspannen, dan doen ze wat ze leuk vinden. Ze maken een lekkere wandeling, pakken de schoffel en gaan aan de slag!
Niks gaat gehaast, want er is tijd genoeg.
Zo veel tijd zelfs, dat ze hun lichaam en geest ook graag even rust gunnen met een verkwikkend middagdutje. Wat ze juist niet doen in de Blue Zones? Dagelijks uren op een bank hangen of nutteloos swipen zonder beweging tussendoor.
Terugschakelen naar vervlogen tijden
Opvallend is ook dat de senioren in de Blue Zones nauwelijks gebruikmaken van moderne huis- en tuinapparatuur. Geen afwasmachine, geen ‘superhandige’ keukenapparaten, geen elektrische snoeischaar.
Zo werken ze zonder erbij na te denken de hele dag door aan hun doorbloeding, spieren, spijsvertering, ontspanning en een gezonde slaap.
Vitamine D, slaapmiddelen, antidepressiva? Door actief te leven hebben zij dit vaak helemaal niet nodig!
“Niet alleen onze genen, maar vooral onze leefstijl bepaalt hoe we oud worden.”
Natuurlijk! Bewegen
Jouis.nl is een open platform met 3 pijlers: Gezond - Geluk - Samen.
Wij helpen 65-Plussers om op een natuurlijke manier in beweging te blijven.
Meer inspiratie vind je bijvoorbeeld op de pagina Gezond!
Blue Zones Bewegingstips
Huishouden: doe zelf wat je zelf kunt
Groenten met de hand snijden, je huis schoonhouden, lopend naar de (super)markt, etc.
Dagelijks naar buiten
Ga elke dag naar buiten voor een wandeling of een ritje op de fiets.
Bij voorkeur in de natuur.
Twee keer per week seks
Ook seks is en blijft een goed medicijn tegen ouderdomsverschijnselen. Je lichaam is in beweging én je maakt stofjes aan die je helpen te ontspannen.
Regelmatig matig intensief bewegen
Zo breng en houd je je conditie op peil. Dit is natuurlijk prima te combineren met alle tips hierboven.
Kijk naar hoe jij het doet
Blue Zoners leven in een omgeving die beweging stimuleert. Geen elektrische keukenapparaten, wasmachine, etc. Houd een paar dagen bij welke apparaten jij allemaal gebruikt en schrijf dat op.
Wat kun jij anders doen? Je zult verbaasd zijn over je mogelijkheden!
Natuurlijke voeding!
Een ander groot geheim van de kwieke ouderen in de Blue Zone is een op planten gebaseerd dieet.
Voor veel mensen in ons land is dat vandaag de dag een lastige opgave. Je wordt overstelpt door trends, adviezen en reclames. Ook is het natuurlijk wel lekker makkelijk om even een frikandelletje in de frituur te gooien of een blik soep op te warmen.
Veel groenten, alles zelf maken
In de Blue Zone gebieden vind je geen frituur of air fryer. Ook eten ze niet uit pakjes of zakjes. In de Blue Zones produceren ze hun eten zo veel mogelijk zelf.
Een visje? Dat vangen ze bij voorkeur zelf.
Ze halen hun voeding gewoon uit hun eigen omgeving en eten groenten en fruit, passend bij het seizoen. De voeding is gemiddeld 90 % plantaardig (groenten, fruit en peulvruchten).
In Okinawa (Japan) eten ze zelfs tot een kilo groenten per dag. Zo krijgen ze vanzelf alle vezels, vitamines en mineralen en natuurlijke stoffen binnen die goed zijn voor je lichaam en geest.
Blue Zone smaakmakers
Om het eten lekker op smaak te brengen, voegen ze in de Blue Zones kruiden en specerijen toe. Zo worden gember, knoflook, munt, kamille, rozemarijn, komijn en dille gebruikt om het eten een extra spice te geven. Daarnaast wordt er ook vaak thee van getrokken.
Ze vullen hun maaltijden aan met onder meer vette vis (omega 3), noten (eiwitten, vezels, gezonde vetten) en in de regel weinig tot geen vlees en zuivel. Als ze dan al zuivel gebruiken, is het van een (eigen) schaap of een geit.
Junkfood? Dat gaat er niet in bij de Blue Zone-inwoners.
Ook eten ze niet hangend voor de televisie en proppen ze zich niet vol. In Okinawa stoppen ze zelfs standaard met eten als de maag voor zo’n 80% vol zit: de zogenaamde 80/20-regel.
Want genoeg is genoeg: meer eten zorgt immers voor te weinig energie en te veel gewicht.
Geniet van een wijntje
Als het om drinken gaat, dan zien we ook wat kleine verschillen. Maar dé overeenkomst is: natuurlijke drank en in enkele Blue Zones één rood wijntje per dag. Van dat wijntje genieten ze bij het eten en/of in goed gezelschap.
Andere natuurlijke dranken die ze gebruiken zijn onder meer water, kruidenthee en (de Sardijnen) geitenmelk.
Bekijk de video over de Blue Zones (Engelstalig)
Download deze pagina gratis als e-book!
Neem de tijd om te lezen of inspireer vrienden en familie:
Download deze pagina nu als gratis e-book!
Blue Zones Voedingstips
Eet veel verse groenten en fruit
Varieer daarbij, zodat het niet saai wordt en je alle belangrijke voedingsstoffen binnenkrijgt.
Breng je eten op smaak met pure producten
Gember, ui, knoflook, kruiden en specerijen... Er zijn tal van natuurlijke smaakmakers. En... ze zijn nog supergezond ook!
Stop met eten als je voor 80% vol zit
Je voelt vanzelf aan wanneer je voldoende gegeten hebt, maar nog niet echt ‘vol’ zit. Dus nog een keertje opscheppen ‘voor de lekker’? Niet doen.
Eet langzame koolhydraten
Kies bij voorkeur hele granen (zoals: volkorenbrood, zilvervliesrijst, haver) en natuurlijk peulvruchten groenten. Deze voedingsbronnen zitten boordevol belangrijke bouwstoffen. Extra voordeel van langzame koolhydraten is ook dat je er letterlijk langer op kan teren.
Stap voor stap
Je hoeft natuurlijk niet van de ene op de andere dag compleet anders te gaan eten en drinken. Dat werkt niet. Kijk gewoon naar welke aanpassingen je stap voor stap kunt doen. Verander je comfort zone-voedingspatroon langzaamaan in een Blue Zone-voedingspatroon.
De gezonde Blue Zone woon- en leefomgeving
Kenmerkend voor de Blue Zones zijn ook de betrekkelijk kleine gemeenschappen. Vier van de vijf gebieden zijn (schier)eilanden en de zevendedagsadventisten in Californië leven met hun eigen geloofsgemeenschap letterlijk afgezonderd.
Opvallend is ook dat alle Blue Zone-ouderen veel natuur om zich heen hebben en een frisse buitenlucht. In sommige gebieden in Nederland is dat misschien niet makkelijk te realiseren, maar toch kun je daar wat mee.
Blue Zones Omgevingstips
Zoek de frisse buitenlucht op
Ga elke dag naar buiten en dan bij grote voorkeur in de natuur. Lekker naar het bos, het strand of het park. Pak ook hiervoor niet de auto, maar loop of fiets erheen.
Gebruik je omgeving
In je omgeving zijn voldoende mogelijkheden voor meer Blue Zone gevoel. Neem je de lift, of ga je met de trap? Bestel je iets online, laat je het dan bezorgen, of haal je het even op bij het lokale afleverpunt? Elke omgeving biedt mogelijkheden om er even uit te zijn, mensen te ontmoeten en/of meer te bewegen.
Denk in wat je kunt
Ben je slecht ter been of woon je in een flatje in de binnenstad? Kijk dan naar wat je wél kunt. Je leeft snel op van lekker naar buiten gaan.
Zingeving en sociaal netwerk
Naast voeding, bewegen en je woonplek zijn ook de ‘zachte’ kanten van het Blue Zone-leven essentieel: zingeving en het sociale netwerk. Dat begint al bij de familie, die in de Blue Zones in huis woont of vlakbij. Ook met de rest van de omgeving hebben ze veel contact.
Vaak werken ze tot op hoge leeftijd door, doen vrijwilligerswerk, zingen in een koor, zorgen voor andere mensen of dragen op een andere manier hun steentje bij aan de gemeenschap.
In het Japanse Okinawa hebben ze daar nog iets extra’s aan toegevoegd. Inwoners maken daar deel uit van een moai, een groepje van vijf mensen die zich voor het leven aan elkaar verbinden. Ze steunen elkaar en spreken elkaar aan op ongezond of anderszins negatief gedrag.
Opmerkelijk is ook dat bijna alle Blue Zoners deel uitmaken van een geloofsgemeenschap of sociale groep. Spiritueel, gelovig of mindful, het maakt niet uit, ze zijn allemaal sociaal betrokken.
Blue Zones Tips voor Zingeving en Sociale Contacten
Vind een hobby
Zoek je een hobby? Denk dan eens na over wat je leuk vindt om te doen. Altijd al gitaar willen spelen of Spaans willen leren? Waarom zou je daar nu niet mee beginnen? Zo blijven je hersenen ook meteen actief!
Word lid van een club
Heb je een hobby of vind je het gewoon leuk om samen dingen te doen en nieuwe mensen te ontmoeten? Informeer dan naar de mogelijkheden in je buurt.
Een kookclub, een koor, een leesclub, een wandelclub… Er zijn mogelijkheden genoeg.
Koester je contacten
In je omgeving zijn voldoende mogelijkheden voor meer Blue Zone.
Elke omgeving biedt mogelijkheden om er even uit te zijn en mensen te ontmoeten.
Last but not least: ontspanning
Het voordeel van ouder zijn is dat er (vaak) minder (werk)druk is en meer tijd om te ontspannen.
Gelukkig kun je veel doen om je fysiek en mentaal te ontspannen. Een Blue Zoner doet dat bijvoorbeeld door een middagdutje te doen, te bidden of te mediteren. Ook hebben ze een vrij vast slaapritme en over het algemeen een goede nachtrust.
Zorg dat je door de dag heen actief bent en creëert ook je rustmomenten. Een powernap van een half uur is al genoeg om je helemaal op te laden. Neem elke dag bewust een moment voor totale ontspanning. Gun jezelf dat.
Blue Zones Ontspanningstips
Blijf bezig en kom tot rust
Zorg dat je door de dag heen actief bezig bent, zodat je echte rustmomenten creëert, zoals een middagdutje (een half uurtje is genoeg). Neem in elk geval elke dag bewust een moment voor totale ontspanning en doe gewoon niks.
Helemaal niks. Zet je gedachten stop en kom tot rust.
Zorg voor een vast slaapritme
Dan bouw je als het ware een interne slaapklok in.
Geef aandacht aan positieve zaken
Concentreer je op de mooie dingen van het leven en probeer daarmee de stress van alledag af en toe te vergeten of te verminderen.
Maak je je druk over wereldse zaken? Volg dan bijvoorbeeld het nieuws een week niet en voel wat het met je doet!
Doe wat je leuk vindt om te ontspannen
Ga zingen, dansen, tekenen, musiceren, tuinieren, wandelen, gewoon samen feestvieren, etc. Tijdens (leuke) inspanning ben je fysiek vaak actief en je ontspant je geest!
Tijdens (leuke) inspanning ben je fysiek vaak actief, maar je ontspant je geest wel!
Download deze pagina gratis als e-book!
Neem de tijd om te lezen of inspireer vrienden en familie:
Download deze pagina nu als gratis e-book!
Conclusie
Al met al is het dus niet zo moeilijk én niet duur om gezond heel oud te worden. Daar hoef je niet rijk voor te zijn of aparte dingen voor te doen. Juist niet.
Moet je veel dingen waar je geen zin in hebt, of verveel je je juist te pletter?
Als jij gezond oud wilt worden, neem dan de regie over je eigen leven en kom in Blue Zone-actie. Je zult ontspanning ervaren met meer Blue Zone in je leven.
Dus: Deze gezonde leefstijl hoeft niet veel duurder te zijn en is makkelijker toepasbaar dan je denkt.
Neem de regie en kom in Blue Zone-actie. Jouis helpt je daar graag bij!
Blue Zone Lees- en kijktips
- Bekijk de Ted Talk van Dan Buettner (Nederlands ondertiteld)
- Bekijk de (Engelstalige) documentaire Blue Zones: secrets of a long life.
- Lees De Blue Zones Methode van Dan Buettner (Nederlands). Boordevol informatie, praktische tips, recepten, etc.
